ورزش و هنر خوب زندگی کردن

 محمود قاضی
مربی تیم ملی جوانان و امید فوتسال کشور

در تقویم‌ها 26 مهر را روز تربیت‌بدنی نام‌گذاری کرده‌اند. مناسبتی که اهمیت ورزش در زندگی را یادآوری می‌کند. در خانواده‌ی بزرگ عظام هم ورزش جایگاه ویژه‌ای دارد. برگزاری مسابقات ورزشی در کارخانه‌های مختلف، برگزاری جام فوتسال عظام برای زنان و مردان شاغل در هلدینگ و همچنین تاسیس باشگاه مهر عظام برای کودکان و نوجوانان شهرهای گوشه و کنار ایران، نشان‌دهنده‌ی اهمیت بالای این موضوع برای مدیران هلدینگ است. به همین دلیل هم این مناسبت زمان خوبی بود تا با آقای محمود قاضی مربی تیم ملی جوانان و امید فوتسال کشور گفت‌وگو کنیم. آقای قاضی علاوه بر مسئولیت‌هایشان در تیم‌های ملی از همان روزهای اول تاسیس باشگاه مهر عظام در کنار مجموعه بودند و در شکل‌گیری این باشگاه نقش مهمی داشتند.

آقای قاضی شما از کجا شروع کردید و چطور به مربیگری تیم ملی امید راه پیدا کردید؟

من سال 1369 برای تست دادن به تیم شاهین تهران رفتم. اولین سال بازی‌ام بود. موسس باشگاه شاهین دکتر اکرامی و آقای کاشانی بودند. بعد از تست دادن انتخاب شدم و در تیم قرار گرفتم. در نوجوانان شاهین توانستم سه فصل بازی کنم. بعد از سه سال از تیم شاهین تهران به تیم نوجوانان بانک تجارت ملحق شدم. زمان آقای لطفیان و ناصر بختیار. دو فصل هم در بانک تجارت بازی کردم. و بعد از آن به بهمن تهران پیش آقای فرهاد کاظمی و فیروز کریمی ملحق شدم. جوانان را در بهمن تهران بودم. زمان خدمتم را سه فصل در تیم فجر سپاه کار کردم. بعد از آن از چمن به سالن روی آوردم. اولین سال را برای پاس تهران بازی کردم. بعد از تیم پاس تیم‌هایی مثل دانشگاه آزاد، استیل‌آذین و تاسیسات دریایی و شهر آفتاب دو فصل را در کویت لژیونر بودم. و تا سال نود و یک که از دنیای حرفه‌ای فوتسال و فوتبال بعد از بیست و سه سال خداحافظی کردم. به کمک دوستان به سراغ مربیگری آمدم، که سال اول را در دانشگاه آزاد شروع به مربیگری کردم. به مدیریت آقای دادکان در لیگ برتر فوتسال. و همچنین تیم ملی دانشجوها چند سالی دستم بود. از سال نو و هفت در تیم جوانان امید کشور فوتسال مربی بودم و سال نود و نه در خدمت شرکت عظام بودم. در سطوح کارمندی و آکادمیکش کار می‌کنم.

لطفا درباره‌ی همکاری‌تان با مجموعه‌ی مهر عظام برای خوانندگان رادیو عظام توضیحاتی بفرمایید.

اولین آکادمی همان آکادمی اسلامشهر بود که به همراه آقای هوشمند و آقای صفایی و با مدیریت آقای کفاشیان  آن را تاسیس کردیم.



الان همچنان در اسلامشهر هستید؟

بله. مرکز اسلامشهر.

برایمان در مورد مرکز اسلامشهر و کاری که آن‌جا انجام می‌دهید توضیح می‌دهید؟

نزدیک ششصد و پنجاه تا از بچه‌های خود شاطره، اسلامشهر و اطراف اسلامشهر آن‌جا هستند. حول و حوش چهارصد تا پسر و دویست تا دویست و پنجاه تا دختر هستند. به سه گروه تقسیم‌شان کردیم. گروه زیر یازده سال. یازده تا سیزده سال و سیزده تا شانزده سال. هر کدامشان را سطح‌‌بندی کردیم. زیر یازده سال را در گروهی قرار دادیم. آن‌هایی که بهتر هستند را در گروه A قرار دادیم و کسانی که می‌توانند به گروه A ملحق بشوند، گروه B را تشکیل دادند. گروه‌های C  و D را هم کسانی تشکیل می‌دهند که برای اوقات فراغت‌شان می‌آیند. شاید آن پایه بنیادی و مهارت‌های پایه را نداشته باشند ولیکن حسب‌الامر فرمایش آقای کفاشیان و ایروانی تمام کسانی که برای ثبت‌نام آمدند را نگه داشتیم و در گروه‌های متفاوت با آن‌ها کار می‌کنیم. نزدیک سی تا مربی هستند که از مربی‌های تراز اول کشور هستند و هفته‌ای سه تا چهار سانس با بچه‌ها کار می‌کنند.

کیفیت مسابقات در کانون‌های عظام را چطور می‌بینید؟

فستیوال بستگی به مساحت آکادمی که دارد هست. بعضی‌ از تیم‌ها یک استان را جمع کردند و آوردند. قطعا می‌توانند خیلی بیشتر تیم جمع کرده باشند. و بعضی از تیم‌ها فقط منطقه خودشان را آورده‌اند. همین اسلامشهری که ما هستیم را فقط بچه‌های شاطره و اسلامشهر هستند که در آکادمی حضور دارند. می‌توانستیم جامعه آماری کمتری را انتخاب داشته باشیم. کیفیت مسابقات از سال گذشته خیلی بالاتر بود. و مربیان خیلی برای تیم‌ها زحمت کشیده بودند و توانستند تیم‌ها را در این بازی‌ها آماده کنند. شرایط بازی‌ها طوری بود که همه به هم نزدیک بودند و اگر به نتایج یک فلش‌بک بزنید می‌بینید که نتایج صفر صفر، یک هیچ  و دو یک هستند و همه نتایج به هم نزدیک بود. این شور و نشاطی که در بچه‌ها وجود داشت را نمی‌شود با دنیا عوض کرد. واقعا جای تقدیر و تشکر از این شرکت بزرگ را دارد. از این کار جهادی که دارد انجام می‌دهد.

با توجه به تجربه‌تان از تیم ملی، وضعیت تیم‌های عظام را چطور می‌بینید؟

کمیت جای کیفیت را گرفته و باید به کیفی‌سازی‌ توجه بیشتری شود. از نظر من تا زمانی که کیفیت از کمیت جدا نشود، ما نمی‌توانیم برای تیم ملی بازیکن آماده کنیم. این‌که ما هشتصد شاگرد داشته باشیم و دو نخبه در این‌ها باشد، در این کمیت ممکن است آن دو بازیکن خیلی نتواند رشد کند. ولی اگر تمام کانون‌ها یک تیم یا یک تعداد نفری که به عنوان نخبه‌های کانون هستند را جدا کنند و در گروهی قرار بدهند که با یک مربی بزرگتر از آن کانون بتوانند کار بکنند قطعا می‌تواند روند تولید بازیکن به تیم ملی را خیلی بیشتر بکنند. همچنین دخترها تعداد قابل توجهیی که در کانون مهرعظام هستند به تیم ملی دست پیدا کردند. امیدوارم در پسران هم این اتفاق بیفتد و هرچه زودتر در رده‌ی نوجوانان، جوانان، فوتبال و فوتسال و سایر رشته‌هایی که داریم فعالیت می‌کنیم بچه‌ها را ببینیم و لذت این را ببریم تلاشی که مرکز یا این مربی‌ها و شرکتی که این پشت دارند انجام می‌دهند به ثمر نشسته باشد.

به نظرتان آینده‌ی بچه‌های ورزشکار مهرعظام چطور می‌شود؟

آینده‌ی مهرعظام بسیار عالی خواهد بود. قطعا تولیدات زیادی در تیم‌های ملی و دیگر تیم‌ها خواهد داشت. ولی سمت و سوی کیفی‌اش باید بیشتر از کمی‌اش بشود. تا هرجایی که کیفیت بالا برود و حالت توازنی باید ایجاد شود که کمیت و کیفیت با هم تنظیم شود. الان فقط گرفتن شاگرد در مهرعظام برایمان مطرح است، که تعداد بالا برود. ولی اگر دستور مدیریت به سمت کیفیت برود و تیم‌های استانی و کشوری تشکیل شوند، مهرعظام در فوتبال تیم داشته باشد و ورود این بچه‌ها و لیگ برتر کشور مثل پیکان و سایپا باشد. اگر مهرعظام تیم‌های این چنینی داشته باشد قطعا بچه‌ها انگیزه‌ی بیشتری دارند و اولیا فرزندان خودشان را بیشتر در اختیار باشگاه قرار خواهند داد.

شما در باشگاه مهرعظام تنها روی مهارت‌های ورزشی کار می‌کنید یا درباره‌ی مسائل دیگر هم با بچه‌ها صحبت می‌کنید؟

مربی اسمش با خودش است، از رب می‌آید. یعنی خالق. ما باید خالق یک سری انسان باشیم. نه فقط در سلامت جسمش کمک کنیم، بلکه باید در سلامت اجتماعی و ذهنی و روحی تاثیر بگذاریم. باید بتوانیم توسعه همه جانبه برای بچه‌ها داشته باشیم. حتی از رفتارهای اجتماعی کنار هم نشستن، نوع لباس پوشیدن، آرایش مو و رفت و آمد در کنار همدیگر و لباس عوض کردن و حتی برای تغذیه و نوشیدن آب. وظیفه‌ی ما این است که بتوانیم بچه‌ها را برای جامعه‌ی آینده‌مان آماده کنیم. الان چهارده هزار بچه در ختیارمان داریم. قطعا چهارده هزار بازیکن در تیم‌ها نخواهیم داشت. این‌ها در رشته‌های مختلف پیشرفت خواهند کرد. اما ما یک بخش کوچکی ازمان هنر فوتبالی است که بتوانیم مهارت و تاکتیک را برای بچه‌ها جا بیندازیم. هدف اصلی مهرعظام درست کردن انسان‌های بزرگ برای مملکت است. من و همکارانم امیدواریم که بتوانیم این کار را به خوبی انجام بدهیم. و قبل از هر تمرین بچه‌ها را جمع می‌کنیم و راجع به سلامت و روابط اجتماعی و هر آنچه که بچه در آینده نیاز دارد صحبت کنیم. چون یک ورزشکار بی‌سواد و یک ورزشکار باسواد می‌توانند باهم بسیار متفاوت باشند. این موارد را تک به تک برای بچه‌ها توضیح می‌دهیم و برایشان کلاس می‌گذاریم و امیدواریم که دین خودمان را برای شرکت عظام ادا کرده باشیم.



روز تربیت‌بدنی بهانه‌ی خوبی است تا درباره‌ی اهمیت ورزش هم نکاتی بفرمایید.

فعالیت یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ سلامت شخصی و اجتماعی هر انسانی است. کسانی که به راحتی از کنار این مسئله می‌گذرند در واقع از نظر من هنر خوب زندگی کردن را بلد نیستند. افزایش طول عمر و بهبود و سطح کیفی زندگی خیلی متفاوت است. بیماری‌های ناشی از کم‌تحرکی، قلبی عروقی و چاقی، پوکی استخوان، دیابت و فشار خون و انواع کمردردها همه از بی‌تحرکی و کم‌تحرکی است. خیلی خوب است که همکاران عزیزم بدانند فعالیت بدنی و ورزش با هم متفاوت هستند. دوستانی که یک فعالیت بدنی در شرکت دارند، وقتی حرکت می‌کنند فکر می‌کنند ورزش است. در صورتیکه این‌طور نیست. تفات‌های عمده‌ای بین ورزش و فعالیت بدنی وجود دارد. فعالیت بدنی را اینطور تعریف می‌کنیم: هر حرکت جسمی که به وسیله‌ی عضلات اسکلتی انسان به‌وجود می‌آید و باعث مصرف انرژی می‌شود. ولی ورزش زیرمجموعه‌ی فعالیت بدنی است. در واقع ورزش یک فعالیت بدنی طراحی شده است. دارای ساختار است و قابلیت تکرار دارد. زمان و شدت دارد. نظم در اجرای ورزش خیلی مهم است. نمی‌شود یک روز شش صبح ورزش کنید و روز دیگر شش بعد از ظهر و یک روز دیگر ساعت دوازده ظهر ورزش کنید. حتما باید نظم در اجرا داشته باشید. چون بدن هوشمند است و وقتی که می‌خواهید ورزش انجام دهید هورمون‌هایی که ترح می‌شوند کاملا هوشمند هستند و من در این روز تربیت بدنی به تمام همکارانم می‌گویم که اگر هر روز ورزش می‌کنید، سعی کنید شش صبح ورزش کنید و زمان ورزش‌تان را تغییر ندهید. چرا که نظم در اجرای ورزش بسیار مهم است. هفته‌ای سه روز مثلا روزهای زوج تمرین کنید. این‌طور نباشد که سه روز ورزش کنید و برود تا دو هفته‌ی دیگر. شدت ورزش خیلی مهم است. و این شدت از هر ورزشکار به ورزشکار دیگر قابل تغییر است. کسی که عمل قلب باز کرده با کسی که می‌خواهد ورزش کند و به یک سری مسابقات برود شدت ورزشش متفاوت است. نظم و شدت در ورزش اولویت است. اولویت ورزشکار باید این باشد که نظم و زمان‌بندی داشته باشد و ورزشی که شدت داشته باشد باید اصل اضافه‌بار در آن رعایت شده باشد. یعنی اگر هر روز نیم ساعت پیاده‌روی کنید بعد از یک هفته آن نیم ساعت پیاده‌روی هیچ تاثیری روی بدن شما شما نخواهد داشت. چون هیچ فشاری به بدن شما نمی‌آورد. در واقع چیزی که نقاط تنظیمی بدن را تغییر ندهد هیچ تغییری در بدن شما ایجاد نخواهد کرد.

به عنوان حسن ختام درباره‌ی تاثیر ورزش بر سلامت روان هم برایمان بگویید.

ورزش در همه‌ی سطوح زندگی روزانه می‌تواند کمک حال شخص باشد. چه در کار و تحصیل، چه فعالیت‌های اجتماعی. حتی اوقات فراغت. ورزش فشارهای روانی را که در طول روز به آدم وارد می‌شود را کم می‌کند و صبوری شخص را بیشتر می‌کند. ورزش می‌تواند توجه شخص را از موارد منفی به موارد مثبت بیاورد. فواید جسمانی و روانی ورزش در طول زندگی خیلی بیش از اندازه است. از نظر من کسی که ورزش را نمی‌شناسد و انجام نمی‌دهد، هنر خوب زندگی کردن را یاد نگرفته است.