https://www.radioezam.com/y8Jv/
رونق دوباره‌ی عمارت مسعودیه
تاریخ انتشار: ۰۵ مهر ۱۴۰۲ | منبع: رادیو عظام
سعید تجریشی
مدیر مجموعه‌ی مسعودیه
عمارت قاجاری مسعودیه عمارتی متعلق به مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان پسر ناصرالدین شاه است. این بنا که در میدان بهارستان تهران قرار دارد از گنجینه‌های تاریخی تهران به شمار می‌رود که روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. عمارت مسعودیه که این روزها مرمت و احیای آن آغاز شده، زیر نظر هلدینگ عظام قرار دارد. به مناسبت روز گردشگری گفت‌وگویی با سعید تجریشی مدیریت این مجموعه انجام دادیم.
مدیریت عمارت مسعودیه این روزها مشغول چه کاری است؟
ما چند موضوع در دست اقدام داریم، یکی از آن‌ها بحث چشم‌انداز مسعودیه است. چون قبلاً مطالعاتی انجام و کاربری این فضا تعیین شده. اینجا مجموعه‌ی فرهنگی، هنری، آموزشی است. این به طور رسمی ابلاغ شده است. طبق مطالعاتی که قبلاً انجام شده و مشاورینی که کار کرده‌اند، نیاز بود دوباره نگاه جدیدی به مجموعه شود. یک اتفاق کم‌نظیری که از نظر تیم مرمت افتاد و جا‌های دیگر اتفاق نیفتاده این است. ما از اردیبهشت حدود ۱۸ جلسه برگزار کردیم. در هر کدام از این جلسات تعدادی افراد شاخص که مرتبط با این حوزه هستند از بین معماران، شهرسازان، مرمت‌گران، مدیران میراث فرهنگی، فعالان حوزه‌ی هنری فرهنگی گردشگری، تهران‌گردی، تهران‌شناسی، باستان‌شناسان حضور داشتند و نظر دادند که این جا چه کاری برای چند سال آینده انجام شود. این موضوعات گفتگو و مطالب جمع‌بندی و دسته‌بندی شد و کار دقیقی روی آن انجام شد و به یک سند اولیه رسیدیم. این سند اولیه با یک سری از دوستان که صاحب‌نظر و شناخته‌شده هستند به عنوان مشاور مطرح شد و ی در حال حاضر در حال جمع‌بندی نهایی است.
در این موضوع کمی بیشتر توضیح می‌دهید؟
کارکرد این مجموعه می‌تواند در سه لایه تهران، ایران و فراملی یعنی منطقه‌ای است. با توجه به پیشینه، تاریخ، هویت ارزش‌ها و ظرفیت‌های معماری و موقعیت جغرافیایی آن و با توجه به تمرین‌هایی که ما قبلاً از سال ۹۳ تا ۹۵ این جا انجام دادیم، این سه تراز را تعریف کردیم. مسعودیه با رویکرد توسعه و ترویج هنر‌های ملی در حقیقت به عنوان یک هاب فرهنگی هنری می‌تواند نقش برگزیده‌ای را در ایران فرهنگی داشته باشد. کار دیگری که در این مدت انجام شد یک سری مطالعات کیس استادی در بین مشابه‌های خارجی جهت استفاده از تجربیات آن‌ها بود که ما روی سه چهار آیتم کار کردیم، از جمله کاخ ورسای. موضوع بعدی بازنگری بر احیا، ترمیم و مرمت مسعودیه است که از قبل تعریف شده بود. احیا به معنی کاربری دادن به فضا است و مرمت صرفاً روی بدنه، سازه، تزئینات، کار می‌کند.
در حال حاضر یک بحث‌مان که چندین جلسه در مورد آن گذاشته شده این است که در ظرفیت‌های هر کدام از فضا‌های مجموعه و عملکرد‌هایی را که می‌توان به آن‌ها داد بازنگری کنیم. چرا که اینجا باید مجموعه‌ای باشد که با توجه به چشم‌اندازش و مخاطبین هدفش بتواند جایگاه خود را پیدا کند. این جا باید یونیک خودش باشد. اینجا نمی‌تواند به عنوان مثال خانه هنرمندان دو باشد.
فکر می‌کنید برنامه‌هایی که برای اینجا دارید تا چه سالی عملی می‌شود؟
ما افق دیدمان فعلا ۱۰ ساله است. ۳ سال حداقل درگیر پروژه‌ی مرمت هستیم.
در حین مرمت بهره‌برداری هم دارید؟
قرار بر این است ما در حین مرمت بهره‌برداری داشته باشیم. آن بخش از فضا‌ها که می‌تواند در اختیار بهره‌برداری قرار بگیرد، تعریف و مشخص می‌شود و به تدریج توسعه پیدا می‌کند. مثل قطعات پازلی که به هم وصل می‌شوند، فاز به فاز که مرمت پیش می‌رود، بهره‌برداری هم توسعه پیدا می‌کند. نکته‌ی بعدی این‌که ما از همان شروع کار هم دائم باید حواس‌مان به چشم اندازمان باشد. چون شما نمی‌توانید بگویید دو سال با یک جهت می‌روم و بعد راه را عوض می‌کنم. این چیزی است که به تدریج و به طور ناملموس اتفاق می‌افتد. برندی که می‌خواهد اینجا شکل بگیرد باید پلتفرم قانونی و ساختاری آن را دید و برنامه‌ریزی کرد. همچنین پلن مدیریتی درست داشت که این‌ها به تدریج شکل بگیرد و به جلو برود.
در سال‌های قبل چه تعداد بازدیدکننده داشتید؟
سال ۹۳ بخشی از فضا شاید ۲۰ درصد مجموعه زیر بار بهره‌برداری بود، ولی بسیار خوب جواب داد. ما در ایام نوروز ۹۵ به ظرفیت روزی ۴۰۰۰ نفر بازدیدکننده رسیده بودیم، این عدد بزرگی برای ما است. مثلاً کاخ گلستان با آن همه اهمیت و شناخت در حدود ۱۹تا۲۰ هزار بازدیدکننده داشت و اینجا به ۴ هزار نفر رسیده بود. اینجا با وجود محدودیت‌ها رشد خیلی تصاعدی بود و نشان داد ظرفیت‌های خیلی زیادی برای مجموعه وجود دارد.
آن دوره چه برنامه‌هایی در مجموعه برگزار شد؟
مثلاً در حوزه‌ی کودک خیلی قوی کار شد. ما این جا حدود ۴۰ ایونت و رویداد برگزارکردیم. تئاتر برگزار کردیم که خیلی استقبال شد. کافه مسعودی، گالری، فروشگاه و عکاسخانه هم داشتیم. ما یک سری عملکرد اصلی و یک سری پشتیبانی داریم. کسی که می‌خواهد در ایونت یا نمایشگاهی در مسعودیه شرکت کند طبیعتا خدمات جانبی هم به او داده شود. از طرفی هم در حوزه‌ی معرفی مجموعه در آن موقع خیلی کار کردیم، و کتابی با نام «قصه‌های مسعودیه» منتشر کردیم. ما هیچ مجموعه‌ی خصوصی را نداریم که برای بنای تاریخی کتاب نوشته باشد. بروشور فارسی و بروشور انگلیسی زدیم. کارت پستال و مجلاتی تولید شد. پیج اینستاگرام و کانال تلگرام داشتیم. یک اپلیکیشن آفلاین درست کردیم که می‌خواستیم بعداً توسعه داده و آن را آنلاین کنیم. یک‌دفعه اینجا به استشهار رسید و خیلی تبلیغ شد و مردم خیلی خوب استقبال کردند. در بازگشایی مجدد هم علی‌رغم مشکلاتی و موانعی که داریم باید آمادگی استقبال مردم را داشته باشیم، چون اینجا متفاوت از بقیه‌ی جاهاست.
مدیر مجموعه‌ی مسعودیه
عمارت قاجاری مسعودیه عمارتی متعلق به مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان پسر ناصرالدین شاه است. این بنا که در میدان بهارستان تهران قرار دارد از گنجینه‌های تاریخی تهران به شمار می‌رود که روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. عمارت مسعودیه که این روزها مرمت و احیای آن آغاز شده، زیر نظر هلدینگ عظام قرار دارد. به مناسبت روز گردشگری گفت‌وگویی با سعید تجریشی مدیریت این مجموعه انجام دادیم.
مدیریت عمارت مسعودیه این روزها مشغول چه کاری است؟
ما چند موضوع در دست اقدام داریم، یکی از آن‌ها بحث چشم‌انداز مسعودیه است. چون قبلاً مطالعاتی انجام و کاربری این فضا تعیین شده. اینجا مجموعه‌ی فرهنگی، هنری، آموزشی است. این به طور رسمی ابلاغ شده است. طبق مطالعاتی که قبلاً انجام شده و مشاورینی که کار کرده‌اند، نیاز بود دوباره نگاه جدیدی به مجموعه شود. یک اتفاق کم‌نظیری که از نظر تیم مرمت افتاد و جا‌های دیگر اتفاق نیفتاده این است. ما از اردیبهشت حدود ۱۸ جلسه برگزار کردیم. در هر کدام از این جلسات تعدادی افراد شاخص که مرتبط با این حوزه هستند از بین معماران، شهرسازان، مرمت‌گران، مدیران میراث فرهنگی، فعالان حوزه‌ی هنری فرهنگی گردشگری، تهران‌گردی، تهران‌شناسی، باستان‌شناسان حضور داشتند و نظر دادند که این جا چه کاری برای چند سال آینده انجام شود. این موضوعات گفتگو و مطالب جمع‌بندی و دسته‌بندی شد و کار دقیقی روی آن انجام شد و به یک سند اولیه رسیدیم. این سند اولیه با یک سری از دوستان که صاحب‌نظر و شناخته‌شده هستند به عنوان مشاور مطرح شد و ی در حال حاضر در حال جمع‌بندی نهایی است.
در این موضوع کمی بیشتر توضیح می‌دهید؟
کارکرد این مجموعه می‌تواند در سه لایه تهران، ایران و فراملی یعنی منطقه‌ای است. با توجه به پیشینه، تاریخ، هویت ارزش‌ها و ظرفیت‌های معماری و موقعیت جغرافیایی آن و با توجه به تمرین‌هایی که ما قبلاً از سال ۹۳ تا ۹۵ این جا انجام دادیم، این سه تراز را تعریف کردیم. مسعودیه با رویکرد توسعه و ترویج هنر‌های ملی در حقیقت به عنوان یک هاب فرهنگی هنری می‌تواند نقش برگزیده‌ای را در ایران فرهنگی داشته باشد. کار دیگری که در این مدت انجام شد یک سری مطالعات کیس استادی در بین مشابه‌های خارجی جهت استفاده از تجربیات آن‌ها بود که ما روی سه چهار آیتم کار کردیم، از جمله کاخ ورسای. موضوع بعدی بازنگری بر احیا، ترمیم و مرمت مسعودیه است که از قبل تعریف شده بود. احیا به معنی کاربری دادن به فضا است و مرمت صرفاً روی بدنه، سازه، تزئینات، کار می‌کند.
در حال حاضر یک بحث‌مان که چندین جلسه در مورد آن گذاشته شده این است که در ظرفیت‌های هر کدام از فضا‌های مجموعه و عملکرد‌هایی را که می‌توان به آن‌ها داد بازنگری کنیم. چرا که اینجا باید مجموعه‌ای باشد که با توجه به چشم‌اندازش و مخاطبین هدفش بتواند جایگاه خود را پیدا کند. این جا باید یونیک خودش باشد. اینجا نمی‌تواند به عنوان مثال خانه هنرمندان دو باشد.
فکر می‌کنید برنامه‌هایی که برای اینجا دارید تا چه سالی عملی می‌شود؟
ما افق دیدمان فعلا ۱۰ ساله است. ۳ سال حداقل درگیر پروژه‌ی مرمت هستیم.
در حین مرمت بهره‌برداری هم دارید؟
قرار بر این است ما در حین مرمت بهره‌برداری داشته باشیم. آن بخش از فضا‌ها که می‌تواند در اختیار بهره‌برداری قرار بگیرد، تعریف و مشخص می‌شود و به تدریج توسعه پیدا می‌کند. مثل قطعات پازلی که به هم وصل می‌شوند، فاز به فاز که مرمت پیش می‌رود، بهره‌برداری هم توسعه پیدا می‌کند. نکته‌ی بعدی این‌که ما از همان شروع کار هم دائم باید حواس‌مان به چشم اندازمان باشد. چون شما نمی‌توانید بگویید دو سال با یک جهت می‌روم و بعد راه را عوض می‌کنم. این چیزی است که به تدریج و به طور ناملموس اتفاق می‌افتد. برندی که می‌خواهد اینجا شکل بگیرد باید پلتفرم قانونی و ساختاری آن را دید و برنامه‌ریزی کرد. همچنین پلن مدیریتی درست داشت که این‌ها به تدریج شکل بگیرد و به جلو برود.
در سال‌های قبل چه تعداد بازدیدکننده داشتید؟
سال ۹۳ بخشی از فضا شاید ۲۰ درصد مجموعه زیر بار بهره‌برداری بود، ولی بسیار خوب جواب داد. ما در ایام نوروز ۹۵ به ظرفیت روزی ۴۰۰۰ نفر بازدیدکننده رسیده بودیم، این عدد بزرگی برای ما است. مثلاً کاخ گلستان با آن همه اهمیت و شناخت در حدود ۱۹تا۲۰ هزار بازدیدکننده داشت و اینجا به ۴ هزار نفر رسیده بود. اینجا با وجود محدودیت‌ها رشد خیلی تصاعدی بود و نشان داد ظرفیت‌های خیلی زیادی برای مجموعه وجود دارد.
آن دوره چه برنامه‌هایی در مجموعه برگزار شد؟
مثلاً در حوزه‌ی کودک خیلی قوی کار شد. ما این جا حدود ۴۰ ایونت و رویداد برگزارکردیم. تئاتر برگزار کردیم که خیلی استقبال شد. کافه مسعودی، گالری، فروشگاه و عکاسخانه هم داشتیم. ما یک سری عملکرد اصلی و یک سری پشتیبانی داریم. کسی که می‌خواهد در ایونت یا نمایشگاهی در مسعودیه شرکت کند طبیعتا خدمات جانبی هم به او داده شود. از طرفی هم در حوزه‌ی معرفی مجموعه در آن موقع خیلی کار کردیم، و کتابی با نام «قصه‌های مسعودیه» منتشر کردیم. ما هیچ مجموعه‌ی خصوصی را نداریم که برای بنای تاریخی کتاب نوشته باشد. بروشور فارسی و بروشور انگلیسی زدیم. کارت پستال و مجلاتی تولید شد. پیج اینستاگرام و کانال تلگرام داشتیم. یک اپلیکیشن آفلاین درست کردیم که می‌خواستیم بعداً توسعه داده و آن را آنلاین کنیم. یک‌دفعه اینجا به استشهار رسید و خیلی تبلیغ شد و مردم خیلی خوب استقبال کردند. در بازگشایی مجدد هم علی‌رغم مشکلاتی و موانعی که داریم باید آمادگی استقبال مردم را داشته باشیم، چون اینجا متفاوت از بقیه‌ی جاهاست.