معماری یعنی تلفیق هنر و علم

روفیا عبدالحی
مدیر واحد معماری شرکت طرح و توسعه‌ی عظام

سوم اردیبهشت مصادف با سالروز تولد شیخ بهایی است؛ دانشمند نامدار عصر صفوی که در فلسفه، منطق، نجوم، ریاضیات و معماری تبحر داشت. به پیشنهاد انجمن مفاخر معماری این تاریخ در تقویم به نام روز معماری شناخته شده است. به همین مناسبت گفت‌وگویی با خانم روفیا عبدالحی مدیر واحد معماری شرکت طرح و توسعه‌ی عظام داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

لطفا خودتان را برایمان معرفی کنید.
من فوق لیسانس معماری دارم و مدیر واحد معماری شرکت طرح و توسعه‌ی عظام هستم. حدود ۲۲ سال در این زمینه سابقه‌ی کار دارم و ۱۲ سال است که در عظام حضور دارم.

معمار را چطور تعریف می‌کنید؟
معمار کسی است که نظرات، ایده‌ها و آرزوهایی که برای یک فضا دارید را برایتان محقق می‌کند و به علایق‌تان جامه‌ی عمل می‌پوشاند. درنهایت شما چیزی که در ذهنتان هست را می‌بینید.

معمار بودن در زندگی شخصی‌تان هم تاثیر گذاشته؟
رشته‌ی معماری تلفیق هنر و علم است. برای کسانی که سمت معماری می‌روند جنبه‌ی هنری هم مهم است و یک دقت و ریزبینی هم همراه آن هست. هماهنگی این دو با هم در زندگی در چیدمان خانه و لوازم و تجهیزاتی که انتخاب می‌شود و همچنین روی شخصیت فرد و توجهش به جزئیات تاثیر می‌گذارد.

از علت علاقه‌تان به معماری برای مخاطبان رادیو عظام بگویید.
من هم رشته‌ی ریاضی و هم رشته هنر را خیلی دوست داشتم و در زمان دبیرستان نقاشی می کشیدم. چون به هر دو علاقه داشتم، در نتیجه رشته‌‌ی معماری را انتخاب کردم که این دو را در کنار هم داشته باشد. هدف و انتخاب من از ابتدا رشته‌ی معماری بود.
در هلدینگ عظام دقیقا چه کاری انجام می‌دهید.
من مدیر واحد معماری هستم. در پروژه‌هایی که تعریف می‌شود، بخش طراحی ساختمان (پلان ها و نماها و حجم کلی) و هماهنگی طرح با سایر گروه‌های مهندسی و واحد بهره‌برداری، بر اساس روند مشخص شده در شرکت به عهده‌ی واحد معماری است.
البته کلیه‌ی مراحل کار با هماهنگی حاج آقا مصطفی ایروانی انجام می‌شود و ایشان با واحد معماری در همه‌ی مراحل تکمیل طرح همراه هستند و هر چه نیاز باشد با دقت نظر و هماهنگی ایشان انجام می‌شود. علاوه بر پروژه‌های تفریحی و بناهای تاریخی، بازسازی و نوسازی کارخانه‌های گروه قطعات عظام به همراه فضاهای جنبی کارخانه‌ها، مثل اقامتگاه، رستوران و ساختمان‌های اداری و ساختمان نگهبانی و تاسیساتی، همه در این مجموعه انجام می‌شود. روش کار به این صورت است که گروه بهره‌برداری، فضاهای مورد نیاز خود را در قالب فرم سفارش به شرکت ارجاع و به بخش معماری و واحدهای مهندسی ارسال می‌کند. بعد از آن بر اساس فضاها و مساحت های موردنیاز و تعداد نیرو انسانی و همچنین هزینه و مدت زمان انجام کار، حجم اولیه و پلان های اولیه طراحی می گردد. در این مرحله پس از تاییدیه حاج  آقا مصطفی ایروانی و واحد بهره برداری، طرح وارد مرحله بعدی می‌شود. سپس طرح های سه بعدی ارائه می گردد و به ترتیب نقشه های فاز یک و دو تهیه می شود.
در همه مراحل، تاییدیه نقشه ها گرفته می‌شود. نقشه‌ها و مدارک می بایستی با واحدهای دیگر مهندسی هم هماهنگ شود.
به صورت کلی، در مرحله اول واحد معماری بر اساس نیازهای بهره بردار و ضوابط و اصول معماری و خلاقیت، طراحی پلان، حجم و نما را انجام می دهد و در مرحله‌ی دوم کلیه طرح ها با بخش سازه، برق و مکانیک و… را هماهنگ می‌کنیم و سپس طرح وارد مرحله‌ی تهیه نقشه های اجرایی می شود.
همه‌ی این کارها در شرکت طرح و توسعه انجام می‌شود.



از معماری پروژه‌های تفریحی برایمان بگویید.
پارک آبی اوشن اولین تم پارک آبی ایران است.
طراحی پارک ابی اوشن در شرکت طرح و توسعه به صورت تکمیلی انجام گردید، از جمله طراحی تم کل پارک و هماهنگی و تکمیل کلیه فضاها بر اساس نظر کارفرما و واحد بهره برداری.
تهیه مدارک اجرای و ارائه طراح های تم که توسط آقای مهندس جعفری نژاد طراحی گردیده بود، را ما انجام دادیم، که در تم کار پیچیده ای می باشد و این کار در آن زمان در شرکت های معماری انجام نشده بود. افرادی که در این زمینه تجربه داشته باشند در ایران زیاد نیستند و کم کم این کار در ایران در حال توسعه می باشد و پارک آبی جزو اولین پروژه‌ها بود که ما در آن فعالیت داشتیم و تجربه کسب کردیم. این پروژه‌ از موقعی که اسکلت بود و سازه داشت در شرکت طرح و توسعه فعال شد تا موقعی که به بهره‌برداری رسید. همه‌ی پروژه‌هایی که ما این‌جا انجام می‌دهیم، از صفر تا صد، طراحی و اجرا می گردد.
در این مجموعه تفریحی، طراحی معماری دو بخش دارد، یک بخش طراحی تم که در اصل طراحی پوسته خارجی می باشد که بر اساس نظرات خود طراح و داستان های مرتبط با فضاها شکل می‌گیرد و گروه‌های مختلفی باید روی آن کار کنند. از جمله بخش داستان‌نویسی، طراحی صحنه، طراحی کاراکتر و……
در بخش دیگر طراحی معماری، تجمیع کلی طرح ها و تبدیل به نقشه‌های اجرایی و هماهنگی با کل واحدهای مهندسی و واحد بهره برداری انجام می‌شود. من در پارک آبی در بخش طراحی جزییات بودم یعنی اجرایی کردن این مدارک.

در خصوص فضاهایی که در مورد معماری و ساختار آن کار کرده‌اید بگویید؟ معماری تم راحت‌تر است یا طراحی فضاهای صنعتی و ساختمانی؟

هر دو مشکلات و سختی‌های خود را دارد. طراحی تم یک تخصص خاص است که اصولا طراحی پوسته است و برای من خیلی جذاب است چون بخش هنری و خلاقیت بیشتری نسبت به طراحی فضاهای صنعتی و ساختمانی دارد. کارهای ساختمانی مثل طراحی کارخانه ها پیچیدگی های خاص خود را دارد، حتی با طراحی پروژه اداری متفاوت است، چون نیاز به دقت و هماهنگی‌های ویژه ای دارد. در اصل بر اساس نیازمندیها و چیدمان تجهیزات بهره برداری فضاهای اصلی طراحی می گردد.همچنین نیاز به پیش بینی و طراحی فضاهای مورد نیاز واحدهای برق و مکانیک و آی تی می باشد و در نهایت تجمیع کل فضاها.
طراحی تم و طراحی معماری هر دو زیر مجموعه شاخه معماری هستند، و هردو یک فرایند با رویکرد های متفاوتی را طی می کنند تا به مرحله اجرا برسند.

چالش‌های خاص در کار معماری چیست؟
معماری نماد بیرونی دارد، در نتیجه افرادی که تخصص هم ندارند می توانند به راحتی در خصوص طرح از روی سلیقه اظهار نظر نمایند. بخشی از طراحی معماری خلاقیت و ایده پردازی می باشد و بخشی دیگر اصول و قوانین معماری است که کمتر توسط افراد غیر متخصص در نظر گرفته می شود.
ما به عنوان معمار می بایستی ،شنونده های فعالی باشیم که بتوانیم هم نظر تخصصی خودمان و هم نیازهای کارفرما را ترکیب کنیم و در نهایت خروجی کار مورد تایید کارفرما و‌معمار باشد.

در آخر اگر صحبتی هست بفرمایید.
در این کار انگار وارد دنیای دیگری می‌شوید. بعد از این همه سال هنوز معماری برایم آنقدر جذاب است که با وجود کار زیاد، اصلا متوجه گذشت زمان هنگام انجام کار نمی‌شوم. حاضر نیستم از کنترل کوچکترین جزئیات هم بگذرم و دوست دارم تا آن جایی که به کار من مربوط است و در محدوده واحد معماری به همه جوانب طرح بپردازم و بهترین کار را انجام دهم.