https://www.radioezam.com/noQb/
داستان تولد پیکان، و زندگی خالق آن
تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۴۰۱ | منبع: رادیو عظام
برادران خیامی اسمی آشنا و الهام‌بخش برای کارآفرینان ایرانی است. اسمی که با وجود اهمیت آن در تاریخ معاصر، شاید بین مردم عادی چندان شناخته‌شده نباشد. هرچند که اگر به حاصل کار و عمر این دو برادر اشاره کنیم، هیچ ایرانی نیست که با آن خاطره نداشته باشد. خودروی «پیکان» حاصل همکاری و شراکت این دو برادر در کارخانه‌‌ی «ایران ناسیونال» است که این سال‌ها با نام «ایران خودرو» شناخته می‌شود. به مناسبت هفته‌ی کتاب و کتابخوانی رفته‌ایم سراغ کتاب «پیکان سرنوشت ما» تا با یکی از نمادهای صنعتی شدن ایران بیشتر آشنا شویم.
خوبی کتاب‌های زندگینامه در این است که خواندن‌شان مثل داستان شیرین است. علاوه بر این چون بر پایه‌ی واقعیت نوشته شده، ما را با زندگی یک فرد و یک دوره‌ی تاریخی آشنا می‌کند. درواقع زاویه دید نویی برای نگاه کردن به تاریخ برایمان فراهم می‌کند. در میان کتاب‌های مستند، خاطرات احمد خیامی جایگاه ویژه‌ای دارد. هم به خاطر شخصیت خودش به عنوان یکی از اولین کارآفرینان ایرانی که زندگی‌اش را مکتوب کرده و هم به خاطر جایگاهش به عنوان مهم‌ترین خودروساز داخلی و تاثیرحاصل کارش بر صنعت و آینده ایران. حتی کسانی که به دنبال اخبار اقتصادی و سیاسی هم نباشند می‌دانند که تولید خودرو یکی از مناقشه‌برانگیزترین مسائل همه‌ی این سال‌هاست و در میان همه‌ی تحلیل‌ها و خبرها و مصاحبه‌ها، خواندن یک روایت دست اول از کسی که در سال‌های طلایی اقتصاد ایران چنین کاری را شروع کرده، می‌تواند هم به بسیاری از پرسش‌های مطرح شده جواب بدهد و هم پرسش‌های تازه‌ای در این مسیر خلق کند.
قصه‌ی کتاب «پیکان سرنوشت ما» از کودکی و نوجوانی و کارگری احمد خیامی شروع می‌شود و تا سال‌های کار و تلاش و ساختن پیکان و تاسیس فروشگاه کوروش ادامه پیدا می‌کند. مهدی خیامی پسر احمد خیامی با جمع‌آوری خاطرات پدرش گوشه‌های دیده‌نشده در تاریخ صنعتی ایران را ثبت و ضبط کرده و فراز و نشیب زندگی این کارآفرین تا سال 1357 را به مخاطبانی که از آن دوران خاطره‌ای ندارند نشان داده است.
احمد خیامی در تعریف خاطراتش صداقت دارد و نقطه‌های تاریک و روشنی از زندگی و کارش را برای ما روایت کرده و در نهایت هم با فروتنی به این نکته تاکید کرده که: «آنچه که در این کتاب نوشته‌ام ماجرای زندگی من و شرح تجربه‌ای است که شخصا از روز و روزگار به دست آورده‌ام و اتفاقاتی که به چشم خود دیده‌ام و درباره‌ی آن‌ها قضاوت کرده‌ام. به هیچ وجه ادعا ندارم تمام نظرات من صحیح و دور از عیب و نقص‌اند.»
داستان زندگی سازنده‌ی پیکان نه تنها برای تاریخ‌دوستان که برای کارآفرینان نسل جوان هم خواندنی است. خیلی از کتاب‌های مربوط به حوزه‌ی کسب‌وکار تلاش می‌کنند تا نکاتی را برای موفقیت در تجارت آموزش دهند. سال‌ها پیش از چاپ این کتاب‌ها و صحبت از چنین شیوه‌هایی، احمد خیامی و برادرش با کمک هوش اجتماعی و مردم‌داری‌شان از این روش‌ها استفاده می‌کردند که خواندن‌شان می‌تواند برای صاحبان کسب‌وکار کمک‌کننده باشد. یک نمونه از این خاطرات ماجرای بیمه کردن ماشین‌هاست:
«اگریکی از اتومبیل‌هایی که فروخته بودم تصادف می‌کرد (آن موقع اتومبیل‌ها مثل حالا بیمه نبودند)، حسابی برای خودم در نظر می‌گرفتم و قسمتی از درآمدم را به نام بیمه کنار می‌گذاشتم و از این محل می‌توانستم تمام لوازم مورد نیاز هر اتومبیلی را که تصادف کرده بود، بدون بهره به سررسید بعد از پایان اقساط، به مشتری بفروشم و برای اجرت تعمیرات نیز، مبلغی پرداخت می‌کردم. این عمل موجب خوشنامی فوق‌العاده‌ی من در زمینه‌ی تجارت شده بود، به‌طوری که تقریبا هشتاد درصد واردات شرکت مریخ را از سواری گرفته تا کامیون من می‌خریدم... تمام رانندگان تاکسی‌های دیزلی تهران و اتومبیل‌های سواری که بین تهران و شهرستان‌ها کار می‌کردند از مشتریان دائمی من شده بودند.»
زبان کتاب ساده و صمیمی است و اطلاعات فنی و اعداد و ارقامی هم که در متن آمده خواندن آن را سخت نمی‌کند. مطالعه‌ی مقدمه و توضیحات آن می‌تواند به بهتر فهمیدن متن و آشنایی ما با شخصیت احمد خیامی کند. فصل آخر کتاب هم موخره‌ای از مهدی خیامی است که با توضیح بیماری و مرگ پدرش پرونده‌ی کتاب را بسته. در نهایت هم مثل خیلی از کتاب‌های زندگینامه عکس‌های کمتردیده‌شده‌ای از خیامی و کارخانه‌اش آمده که دیدن آن‌ها لذت خواندن کتاب و حسرت از دست رفتن خیلی از فرصت‌ها را کامل می‌کند.
اطلاعات کتاب:
پیکان سرنوشت ما
با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی
گردآوری و نگارش: مهدی خیامی
نشر نی
خرید نسخه‌ی فیزیکی از کتابفروشی‌ها
خرید نسخه‌ی الکترونیکی از فیدیبو
*خواندنی‌ها و دیدنی‌ها درباره‌ی برادران خیامی و شاهکارشان بسیار است. اگر وقت خواندن کتاب را ندارید می‌توانید قسمت بیست‌ودوم پادکست رادیو تراژدی با عنوان «مرثیه‌ی خانوادگی» را گوش کنید. کریم نیکونظر در این قسمت قصه‌ی برادران خیامی و پیکان را با جزئیات شنیدنی و شیرین روایت کرده است. اگر اهل دیدن مستند هستید هم می‌توانید مستند «پیکان» ساخته‌ی کامران شیردل را ببینید که در سال 1347 ساخته شده است. شماره‌ی سوم مجله‌یآنگاه که در تابستان ۹۶ منتشر شده است هم ویژه‌نامه‌ای است با نام «پیکان؛ رفاقت پنجاه ساله» که مطالبی درباره‌ی سیر تولید تا توقف خودروی پیکان و تاثیرات اجتماعی و فرهنگی آن بر مردم ایران دارد.
خوبی کتاب‌های زندگینامه در این است که خواندن‌شان مثل داستان شیرین است. علاوه بر این چون بر پایه‌ی واقعیت نوشته شده، ما را با زندگی یک فرد و یک دوره‌ی تاریخی آشنا می‌کند. درواقع زاویه دید نویی برای نگاه کردن به تاریخ برایمان فراهم می‌کند. در میان کتاب‌های مستند، خاطرات احمد خیامی جایگاه ویژه‌ای دارد. هم به خاطر شخصیت خودش به عنوان یکی از اولین کارآفرینان ایرانی که زندگی‌اش را مکتوب کرده و هم به خاطر جایگاهش به عنوان مهم‌ترین خودروساز داخلی و تاثیرحاصل کارش بر صنعت و آینده ایران. حتی کسانی که به دنبال اخبار اقتصادی و سیاسی هم نباشند می‌دانند که تولید خودرو یکی از مناقشه‌برانگیزترین مسائل همه‌ی این سال‌هاست و در میان همه‌ی تحلیل‌ها و خبرها و مصاحبه‌ها، خواندن یک روایت دست اول از کسی که در سال‌های طلایی اقتصاد ایران چنین کاری را شروع کرده، می‌تواند هم به بسیاری از پرسش‌های مطرح شده جواب بدهد و هم پرسش‌های تازه‌ای در این مسیر خلق کند.
قصه‌ی کتاب «پیکان سرنوشت ما» از کودکی و نوجوانی و کارگری احمد خیامی شروع می‌شود و تا سال‌های کار و تلاش و ساختن پیکان و تاسیس فروشگاه کوروش ادامه پیدا می‌کند. مهدی خیامی پسر احمد خیامی با جمع‌آوری خاطرات پدرش گوشه‌های دیده‌نشده در تاریخ صنعتی ایران را ثبت و ضبط کرده و فراز و نشیب زندگی این کارآفرین تا سال 1357 را به مخاطبانی که از آن دوران خاطره‌ای ندارند نشان داده است.
احمد خیامی در تعریف خاطراتش صداقت دارد و نقطه‌های تاریک و روشنی از زندگی و کارش را برای ما روایت کرده و در نهایت هم با فروتنی به این نکته تاکید کرده که: «آنچه که در این کتاب نوشته‌ام ماجرای زندگی من و شرح تجربه‌ای است که شخصا از روز و روزگار به دست آورده‌ام و اتفاقاتی که به چشم خود دیده‌ام و درباره‌ی آن‌ها قضاوت کرده‌ام. به هیچ وجه ادعا ندارم تمام نظرات من صحیح و دور از عیب و نقص‌اند.»
داستان زندگی سازنده‌ی پیکان نه تنها برای تاریخ‌دوستان که برای کارآفرینان نسل جوان هم خواندنی است. خیلی از کتاب‌های مربوط به حوزه‌ی کسب‌وکار تلاش می‌کنند تا نکاتی را برای موفقیت در تجارت آموزش دهند. سال‌ها پیش از چاپ این کتاب‌ها و صحبت از چنین شیوه‌هایی، احمد خیامی و برادرش با کمک هوش اجتماعی و مردم‌داری‌شان از این روش‌ها استفاده می‌کردند که خواندن‌شان می‌تواند برای صاحبان کسب‌وکار کمک‌کننده باشد. یک نمونه از این خاطرات ماجرای بیمه کردن ماشین‌هاست:
«اگریکی از اتومبیل‌هایی که فروخته بودم تصادف می‌کرد (آن موقع اتومبیل‌ها مثل حالا بیمه نبودند)، حسابی برای خودم در نظر می‌گرفتم و قسمتی از درآمدم را به نام بیمه کنار می‌گذاشتم و از این محل می‌توانستم تمام لوازم مورد نیاز هر اتومبیلی را که تصادف کرده بود، بدون بهره به سررسید بعد از پایان اقساط، به مشتری بفروشم و برای اجرت تعمیرات نیز، مبلغی پرداخت می‌کردم. این عمل موجب خوشنامی فوق‌العاده‌ی من در زمینه‌ی تجارت شده بود، به‌طوری که تقریبا هشتاد درصد واردات شرکت مریخ را از سواری گرفته تا کامیون من می‌خریدم... تمام رانندگان تاکسی‌های دیزلی تهران و اتومبیل‌های سواری که بین تهران و شهرستان‌ها کار می‌کردند از مشتریان دائمی من شده بودند.»
زبان کتاب ساده و صمیمی است و اطلاعات فنی و اعداد و ارقامی هم که در متن آمده خواندن آن را سخت نمی‌کند. مطالعه‌ی مقدمه و توضیحات آن می‌تواند به بهتر فهمیدن متن و آشنایی ما با شخصیت احمد خیامی کند. فصل آخر کتاب هم موخره‌ای از مهدی خیامی است که با توضیح بیماری و مرگ پدرش پرونده‌ی کتاب را بسته. در نهایت هم مثل خیلی از کتاب‌های زندگینامه عکس‌های کمتردیده‌شده‌ای از خیامی و کارخانه‌اش آمده که دیدن آن‌ها لذت خواندن کتاب و حسرت از دست رفتن خیلی از فرصت‌ها را کامل می‌کند.
اطلاعات کتاب:
پیکان سرنوشت ما
با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی
گردآوری و نگارش: مهدی خیامی
نشر نی
خرید نسخه‌ی فیزیکی از کتابفروشی‌ها
خرید نسخه‌ی الکترونیکی از فیدیبو
*خواندنی‌ها و دیدنی‌ها درباره‌ی برادران خیامی و شاهکارشان بسیار است. اگر وقت خواندن کتاب را ندارید می‌توانید قسمت بیست‌ودوم پادکست رادیو تراژدی با عنوان «مرثیه‌ی خانوادگی» را گوش کنید. کریم نیکونظر در این قسمت قصه‌ی برادران خیامی و پیکان را با جزئیات شنیدنی و شیرین روایت کرده است. اگر اهل دیدن مستند هستید هم می‌توانید مستند «پیکان» ساخته‌ی کامران شیردل را ببینید که در سال 1347 ساخته شده است. شماره‌ی سوم مجله‌یآنگاه که در تابستان ۹۶ منتشر شده است هم ویژه‌نامه‌ای است با نام «پیکان؛ رفاقت پنجاه ساله» که مطالبی درباره‌ی سیر تولید تا توقف خودروی پیکان و تاثیرات اجتماعی و فرهنگی آن بر مردم ایران دارد.